Search

Rugadh Mary Ellen (Molly) Adrien ar an 25 Meán Fómhair 1873. Tá cuimhne uirthi mar dhuine de 'mhná na Réabhlóide' i bhFine Gall. Chuaigh Molly le Cumann na mBan tar éis a bhunaithe in Aibreán 1914 agus deirtear go raibh ról tábhachtach aici i mbrainse Lusca a bhunú. Tugadh ordú do Chumann na mBan Domhnach Cásca 1916 cruinniú le chéile ag an Eaglais Dhubh i mBaile Phib, ach tugadh freasordú agus cuireadh ar shiúl iad le fanacht ar aisghairm.

Tá 54 reilig stairiúil i bhFine Gall agus is gné shuntasach d'oidhreacht an chontae iad. Tá go leor díobh fós á n-úsáid. Tá baint ag roinnt acu, cosúil le Lusca, Sord, Naomh Dúiligh agus An Ghreallach le naoimh agus téann siad chomh fada siar le tréimhsí luatha na Críostaíochta. Is reiligí paróiste meánaoiseacha iad cuid eile díobh, cosúil le Clochrán, Inis Pádraig agus Mullach Íde.

Oidhreacht ón mBaile: Tá thart ar 50 tobar naofa i bhFine Gall. Díol ómóis ba ea an t-uisce chomh fada siar leis an réamhstair, nuair a chaití daoine ofrálacha i bhfoinsí uisce, aibhneacha agus lochanna - agus déanaimid aithris ar an traidisiún sin nuair a chaithimid boinn i bhfuarán inniu.

Tá 28 speiceas mamach in Éirinn, chomh maith le 400 speiceas éan, os cionn 4,000 speiceas plandaí agus os cionn 12,000 speiceas feithidí.

Cuireann aerfótagrafaíocht taifead an-spéisiúil ar fáil dúinn maidir leis na hathruithe ar thírdhreach Fhine Gall le himeacht na mblianta.

Tá ainm, nó bhí ainm tráth, ar gach páirc i bhFine Gall, agus ar fud na hÉireann.

Thóg Brendan Black an pictiúr seo nuair a bhí sé ag siúl timpeall Shoird. Teach an Bhaile Nua atá ann.

Acmhainn iontach ina bhfuil go leor seanghrianghraf d'áiteanna i bhFine Gall is ea é www.digital.libraries.dublincity.ie 

Oidhreacht ón mBaile: Má tá tú laistigh de 2 chiliméadar ó Shord, cén fáth nach n-íoslódálfá Conair Oidhreachta Shoird agus níos mó a fhoghlaim faoin mbaile ársa seo?