Scríbhneoirí áitiúla roghnaithe don Chlár Meantóireachta Náisiúnta

Tá ceathrar scríbhneoirí áitiúla as Fine Gall - Teri Donaghy, Fiona McKay, Elaine Maguire O'Connor agus Rebecca D'Arcy - roghnaithe do Chlár Meantóireachta Náisiúnta 2025 de chuid Áras Scríbhneoirí na hÉireann, i ndiaidh freagra eisceachtúil ar an nglao náisiúnta i mbliana, a mheall 354 iarratasóir.

Gheobhaidh gach scríbhneoir roghnaithe meantóireacht duine le duine ó scríbhneoir aitheanta, a chuirfidh treoir chruthaitheach agus ghairmiúil luachmhar ar fáil sna míonna amach romhainn.

Maoiníonn Oifig Ealaíon Chomhairle Contae Fhine Gall na ceithre mheantóireacht lena chinntiú go bhfaighidh na buaiteoirí roghnaithe an tacaíocht seo a d'fhéadfadh a bheith ina hathrú gairme saor in aisce. Tá clár 2025 comhmhaoinithe ag comharghrúpa d’oifigí ealaíon contae, leabharlanna, ionaid ealaíon, agus comhlachtaí cultúrtha eile ar fud na hÉireann, rud a chinntíonn go n-aithnítear agus go gcothaítear tallann áitiúil ó chontae éagsúla.

Dúirt Oifigeach Ealaíon Chomhairle Contae Fhine Gall, Sarah O'Neil, ‘Tá áthas orainn fógra a thabhairt faoi na ceathrar scríbhneoirí a roghnófar chun páirt a ghlacadh i gclár meantóireachta náisiúnta Áras Scríbhneoirí na hÉireann i mbliana. Tugann an clár mór le rá seo deis do scríbhneoirí a gcleachtas gairmiúil cruthaitheach a fhorbairt; tugann sé deis freisin nasc idir daoine agus smaointe trí theacht le chéile trí na healaíona.’

Nuair a fiafraíodh di faoin ngradam, dúirt Teri Donaghy: ‘Is é mo chuspóir tríd an gclár Meantóireachta Náisiúnta ná cruth agus struchtúr a thabhairt do mo charachtair agus do na radhairc i m’úrscéal ficsean stairiúil.’

Agus dúirt Fiona McKay: ‘Táim ag tnúth le tacaíocht na meantóireachta chun dúshlán a thabhairt dom cothromaíocht a bhaint amach idir foirm thurgnamhach agus scéalaíocht mhealltach i mo scríbhneoireacht. Cabhróidh an t-aiseolas ó mheantóir a dhéanfaidh an obair a cheistiú croílár an rud atá uaim a bhaint amach leis an úrscéal seo.’

Dúirt Elaine Maguire O'Connor: ‘Táim thar a bheith buíoch de Chomhairle Contae Fhine Gall agus d’Áras Scríbhneoirí na hÉireann as an deis a tugadh dom mo chuid oibre a fhorbairt agus a snasú faoi threoir gairmí a bhfuil taithí aige.’

Dúirt cónaitheoir an Rois, Rebecca D'Arcy: ‘Tá sé i gceist agam an meantóireacht a úsáid chun mo bhrionglóid maidir le céad bhailiúchán filíochta a fhoilsiú a thabhairt chun críche. Beidh sé ina dheis luachmhar oibriú le file gairmiúil chun an chéad chéim eile a thógáil i dtreo an fhoilsitheoireachta.’

Anois ina hochtú mbliain, tá an Clár Meantóireachta Náisiúnta (CMN) ar cheann de na tacaí is suntasaí do scríbhneoirí atá ag teacht chun cinn agus atá i lár a ngairme ar fud na hÉireann. Á reáchtáil ag Áras Scríbhneoirí na hÉireann – príomheagraíocht na tíre maidir le forbairt scríbhneoirí – tá ról ríthábhachtach ag an tionscnamh i múnlú tírdhreach liteartha na hÉireann trí thallann a chothú ag céimeanna ríthábhachtacha i dturas scríbhneora.

Maidir leis na hEalaíontóirí

Tá cónaí ar Teri i dTuaisceart Chontae Bhaile Átha Cliath agus is scríbhneoir acadúil agus cruthaitheach í. Díríonn a cuid foilseachán acadúil ar a taighde eolaíoch i réimsí na ceimice atmaisféire. Foilsíodh a tionscadal cruthaitheach – Daffodils, A Short Play, ar líne le linn na paindéime. Sa bhliain 2024, leathnaigh Teri a punann cruthaitheach trí phíosa gearr ficsean a fhoilsiú dar teideal The Meeting in The Storms, Issue IV. Díríonn tionscadail scríbhneoireachta cruthaitheacha Teri faoi láthair ar a céad leabhar atá suite i dTuaisceart Éireann sna 1970idí a chríochnú, ag scríobh gearrscéalta ina mbíonn a carachtair ag tabhairt aghaidh ar dhúshláin a linne agus filíocht dhírbheathaisnéiseach. Is ball gairmiúil den ÁSÉ í Teri. 

Is í Fiona McKay údar na n-úrscéalta gearrfhoilseacháin, The Lives of the Dead, Ad Hoc Fiction (2025), The Top Road, Ad Hoc Fiction (2023), agus an bhailiúcháin ficsean gearrfhoilseacháin Drawn and Quartered, Alien Buddha Press (2023). Bhí sí ina Comhalta Scríbhneoirí atá ag teacht chun cinn SmokeLong Quarterly i 2023. Tá a cuid ficsean gearrfhoilseacháin le fáil i Bath Flash, The Waxed Lemon, Pithead Chapel, The Forge, The StormsJournal, Ghost Parachute, The Four Faced Liar, trampset, Bending Genres, Fractured Lit, Peatsmoke, agus eile. Tá a saothar san áireamh i Best Small Fictions 2024. Tá cónaí uirthi i mBaile Átha Cliath, Éire.

Is scríbhneoir ficsean agus neamhfhicsin í Elaine Maguire O'Connor as Baile Átha Cliath. Tá a cuid gearrscéalta foilsithe ag irisí liteartha lena n-áirítear Sans Press agus Frazzled Lit agus tá a húrscéal, Time To Leave, ar liosta fada Dhuais Úrscéalta Marlow agus Christie 2024 agus Dhuais Úrscéalta Exeter 2025 araon. Díríonn a saothar neamhfhicsin ar an nasc idir an dlí agus na healaíona. 

Tá filíocht foilsithe ag Rebecca D'Arcy in irisí ina measc Crannog, The Storms agus The Blue Nib. Tá a gearrscéalta foilsithe in iris liteartha Tír na NÓg agus The Martello. Tá PhD aici i litríocht an Bhéarla, agus tá a cuid aistí acadúla foilsithe in Postcolonial Text and The Literary London Journal. Tá cónaí uirthi i Ros, Co. Bhaile Átha Cliath lena fear céile agus a beirt mhadra.

Maidir le hÁras Scríbhneoirí na hÉireann

Ó bunaíodh é i 1991, is é misean Áras Scríbhneoirí na hÉireann ná tacú le saol an scríbhneora – iad siúd a bhfuil a gcuid smaointe agus focal ag soilsiú agus ag imirt tionchar ar an gcultúir thart orainn.

Is léir tionchar an Chláir Meantóireachta Náisiúnta i rath a iar-mhic léinn, agus tá go leor acu foilsithe agus ceiliúrtha go forleathan. I measc na ndaoine a fuair meantóir roimhe seo tá Doireann Ní Ghríofa, Nidhi Zak/Aria Eipe, Fíona Scarlett, Will Keohane agus Victoria Kennefick – agus is ainmneacha aitheanta iad seo go léir i scríbhneoireacht na hÉireann anois.

Le haghaidh tuilleadh eolais, féach le do thoil irishwriterscentre.ie; www.fingalarts.ie; www.fingal.ie/arts